“อสม.ออนไลน์” นวัตกรรมดิจิทัลเพื่องานสาธารณสุขยุค 4.0 เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทต่อชีวิตประจำวันมากขึ้นทุกวัน ขณะที่ภาครัฐเล็งเห็นถึงความสำคัญ และออกนโยบายไทยแลนด์ 4.0 โดยการนำเทคโนโลยีดิจิทัล และนวัตกรรมเข้าไปช่วยขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจ เช่นเดียวกับภาคเอกชนอย่างบริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) หรือเอไอเอส ในฐานะผู้ให้บริการเทคโนโลยีดิจิทัลเล็งเห็นถึงความสำคัญของแนวโน้มดังกล่าว และมีแนวคิดในการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนไทยภายใต้แนวคิดที่เรียกว่า “Digital For Thais”ในด้านที่สำคัญคือ ด้านการศึกษา ,ด้านเกษตร และด้านสาธารณสุข
โดยเฉพาะด้าน “สาธารณสุข” เอไอเอส มีความมุ่งมั่นว่าจะนำเทคโนโลยีดิจิทัลและองค์ความรู้ที่มีเข้าไปช่วยให้กระบวนการความเป็นอยู่ และวิธีการทำงานต่างๆในด้านสุขภาพให้ดีขึ้นได้อย่างไร แอปพลิเคชัน “อสม.ออนไลน์” นวัตกรรมดิจิทัลเพื่อสังคมไทย ถือเป็นหนึ่งตัวอย่างที่สำคัญที่เอไอเอสพัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยยกระดับงานสาธารณสุขชุมชนให้ก้าวไปสู่สาธารณสุขยุค 4.0 ซึ่งได้รับเสียงตอบรับเป็นอย่างดีตลอดระยะเวลา 3 ปีที่ผ่านมาจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ที่ได้นำแอปฯอสม.ออนไลน์ เข้าไปช่วยในการทำงานสาธารณสุขชุมชนเชิงรุก
“ได้นำแอปฯอสม.ออนไลน์ เข้าไปช่วยบริหารจัดการเรื่องฐานข้อมูลให้มีประสิทธิภาพดีขึ้น โดยจากเดิมที่ระบบการจัดทำฐานข้อมูลอยู่ในอันดับที่ 12 ปรากฏว่าภายในไม่กี่เดือนขยับก้าวกระโดดขึ้นมาอยู่กันดับ 2”รพ.สต.บ้านแก้ง อ.แก้งคร้อ จ.ชัยภูมิ
“นำแอปฯเข้าไปช่วยประหยัดทรัพยากรต่างๆ เช่น ค่าใช้จ่ายในการถ่ายเอกสาร และการประหยัดการใช้กระดาษลงถึง 62% หลังจากใช้แอปฯไปเพียง 7 เดือน และช่วยประหยัดน้ำมันรถมอเตอร์ไซค์ที่ต้องวิ่งเข้ามาที่ รพ.สต. สัปดาห์ละ 350 บาท”รพ.สต.ไทรงาม อ.บางเลน จ.นครปฐม
“จากการนำแอปฯเข้ามาช่วยในการทำงานสาธารณสุขชุมชน พบว่าช่วยให้เจ้าหน้าที่รพ.สต.สามารถแจ้งเหตุด่วน เหตุร้าย หรือหากเกิดโรคระบาดในพื้นที่ ก็สามารถป้องกันได้อย่างรวดเร็ว ทันสถานการณ์ เนื่องจาก อสม.สามารถรับข้อมูลข่าวสารและนำมาป้องกันได้ทันท่วงที เช่น โรคไข้เลือดออก ในอดีตมีการระบาดมากในพื้นที่ ปัจจุบันแทบไม่มีการระบาดในฤดูกาลนั้นเลย” รพ.สต.บางทอง อ.ท้ายเหมือง จ.พังงา
“เจ้าหน้าที่รพ.สต.สามารถสร้างฐานความรู้ผ่านช่องทางของแอปฯในหัวข้อข่าว และประกาศ โดยเจ้าหน้าที่ จะเป็นผู้พิจารณากลั่นกรอง องค์ความรู้ที่ถูกต้องให้อสม. สามารถนำไปใช้ในการสื่อสารต่อไปยังประชาชน ซึ่งองค์ความรู้ต่างๆ ประชาชนสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติตนได้อย่างถูกต้อง รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น”รพ.สต.วังประจัน อ.ควนโดน จ.สตูล
ปัจจุบันแอปฯอสม.ออนไลน์ มีฟังชั่นเรื่องของรายงานประจำเดือนออนไลน์(Online Report)อสม.จึงสามารถกรอกรายงานประจำเดือนผ่านทาง แอปฯ อสม.ออนไลน์ ได้ทันที ทุกที่ ทุกเวลา โดยไม่ต้องกรอกใบรายงานใส่กระดาษเหมือนในอดีตอีกต่อไป ทำให้ อสม.สามารถส่งรายงานได้รวดเร็วยิ่งขึ้น ส่งผลให้เจ้าหน้าที่รพ.สต.รวบรวมรายงานได้อย่างรวดเร็ว และลดภาระงาน ประหยัดปริมาณกระดาษ และยังพัฒนาระบบรายงานเหตุการณ์ต่างๆที่สามารถส่งพิกัดแผนที่ตั้ง(Spot Map)ในพื้นที่ที่เกิดเหตุให้แก่เจ้าหน้าที่รพ.สต.ได้ทันที ทำให้สามารถสำรวจเรื่องที่ต้องการได้ ส่งผลช่วยให้เจ้าหน้าที่รพ.สต.สามารถเรียกดูแผนที่ภาพรวมของเรื่องที่ต้องการสำรวจในระดับตำบล และชุมชนได้เป็นภาพรวม
ล่าสุดภายหลังจาก เอไอเอส มีแผนในการพัฒนาการใช้งานอสม.ออนไลน์ ให้สามารถขยายการใช้งานไปในระบบเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขอำเภอ (สสอ.)เพื่อส่งเสริมการบริหารจัดการงานสาธารณสุขอย่างเต็มรูปแบบ โดยในช่วงเดือนธันวาคม 2561 เอไอเอสจะเปิดให้มีการทดสอบระบบการใช้งานในระดับสสจ. และสสอ.ในบางแห่ง ซึ่งยังคงใช้ฟังก์ชั่นพื้นฐานจาก อสม.ออนไลน์ และจะเปิดให้ใช้งานอย่างเป็นทางการในทุกพื้นที่ประมาณช่วงไตรมาส 2 ของปี 2562
โดยมีฟังกชั่นเด่นๆในเรื่องของระบบรายงานในภาพกว้างที่ครอบคลุมการทำงานของอสม. ซึ่งสสอ. และสสจ. สามารถเห็นภาพ พิกัด ข้อมูลผลการปฏิบัติงานต่างๆ รวมถึงความหนาแน่น และการกระจายตัวของโรค เป็นต้น จากการสำรวจของ อสม.ในระดับอำเภอ และระดับจังหวัด ได้อย่างรายเอียด ครอบคลุม รวดเร็ว ส่งผลให้สสอ.และสสจ.สามารถนำไปใช้ในการกำหนดแนวทางยุทธศาสตร์เพื่อวางแผนป้องกันหรือรับมือ และแก้ไขปัญหาด้านสาธารณสุขได้อย่างทันท่วงที อีกทั้งยังมีแผนพัฒนาให้แอปฯอสม.ออนไลน์ เป็นเสมือนฐานข้อมูลองค์ความรู้จากศูนย์กลางที่เกี่ยวข้องกับงานสาธารณสุขที่เป็นประโยนชน์ โดยการเชื่อมต่อข้อมูลกับทางหน่วยงานต่างๆภายในกระทรวงสาธารณสุข เป็นต้น
