อินดีเพนเดนท์/อัลจาซีรา – รัฐมนตรีต่างประเทศของนิวซีแลนด์จะเดินทางไปยังตุรกีเพื่อ“ เผชิญหน้า” การแสดงความคิดเห็นของประธานาธิบดีตุรกี เรเยบ ตอยยิบ แอร์โดกัน หลังเหตุโจมตีมัสยิดในไครสต์เชิร์ช นายกรัฐมนตรี นิวซีแลนด์ “จาซินดา อาร์เดิร์น” กล่าว
ชายชาวออสเตรเลีย “เบรนตัน ทาร์แรนท์” วัย 28 ปี ถูกจับและตั้งข้อหาฆาตกรรมหลังจากมือปืนเปิดฉากยิงที่มัสยิดสองแห่งในระหว่างการละหมาดวันศุกร์ทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 50 คน เมื่อศุกร์ ที่ 15 มี.ค.62
ทั้งนี้มีชาวตุรกีสามคนได้รับบาดเจ็บจากการโจมตีนี้
แอร์โดกัน ผู้ซึ่งพยายามที่จะประคองเสียงสนับสนุนพรรค AK ของตน ก่อนที่จะมีการเลือกตั้งในวันที่ 31 มีนาคมนี้ กล่าววิพากษ์วิจารณ์ว่า “ตุรกีจะทำให้ผู้ต้องสงสัยต้องชดใช้หากนิวซีแลนด์ไม่ทำเช่นนั้น”
ความคิดเห็นนี้ของแอร์โดกันเกิดขึ้นระหว่างการชุมนุมในแคมเปญรณรงค์หาเสียงของเขา ซึ่งรวมถึงการเปิดภาพวิดีโอของการยิงที่มือปืนได้แพร่ภาพผ่านเฟสบุ๊ก
อาร์เดิร์นกล่าวว่า รัฐมนตรีต่างประเทศ “วินส์ตัน ปีเตอร์ส” จะขอคำชี้แจงอย่างเร่งด่วนต่อการแสดงความเห็นดังกล่าวของแอร์โดกัน
“รองนายกรัฐมนตรีของเราจะไปเผชิญหน้ากับความคิดเห็นเหล่านั้นในตุรกี” เธอกล่าวกับผู้สื่อข่าวในไครสต์เชิร์ชเมื่อวันพุธ (20 มี.ค.)
“ เขากำลังไปที่นั่นเพื่อแก้ไขความเข้าใจผิดกันซึ่งๆ หน้า”
ก่อนหน้านี้ “วินส์ตัน ปีเตอร์ส” ซึ่งดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีควบรัฐมนตรีต่างประเทศของนิวซีแลนด์ ได้ประณามการออกอากาศวิดีโอการยิงนี้ ซึ่งเขาบอกว่าอาจเป็นอันตรายต่อชาวนิวซีแลนด์ในต่างประเทศ
แต่แม้จะมีการยื่นมือของนักการเมืองเพื่อยับยั้ง แต่แถลงการณ์ของนายทาร์แรนท์ก็ถูกฉายขึ้นมาบนหน้าจอในที่ชุมนุมทางการเมืองในตุรกีอีกครั้งในวันอังคาร (19 มี.ค.) พร้อมกับภาพของมือปืนที่เข้ามาในมัสยิดและยิงเข้าใกล้ประตู
ปฏิกิริยาที่รุนแรงจากออสเตรเลีย
ในการปราศรัยหาเสียงเลือกตั้งเดียวกันนี้ แอร์โดกันยังกล่าวถึงการโจมตีซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการโจมตีตุรกีและอิสลาม และเตือนชาวออสเตรเลียที่ต่อต้านมุสลิมว่าจะถูก “ส่งกลับไปในโลงศพ” เหมือนปู่ทวดของพวกเขาในสมรภูมิ “กัลลิโพลี” (Gallipoli) – การสู้รบที่โชกเลือดในจักรวรรดิออตโตมันระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
ด้าน สกอตต์ มอร์ริสัน นายกรัฐมนตรีออสเตรเลีย กล่าวว่า เขาได้เรียกเอกอัครราชทูตตุรกีเข้าพบ โดยขอให้มีการลบความคิดเห็นของนายเออร์แกนออกจากสื่อของรัฐบาลตุรกี
“คำกล่าวของประธานาธิบดีตุรกี ผมคิดว่าเป็นเรื่องที่น่ารังเกียจอย่างยิ่งสำหรับชาวออสเตรเลีย และไร้การยั้งคิดอย่างยิ่งในสภาพแวดล้อมที่อ่อนไหวนี้” มอร์ริสันกล่าว
เขากล่าวกับผู้สื่อข่าวในแคนเบอร์รา ว่า “ผมจะรอดูคำตอบจากรัฐบาลตุรกีว่าเป็นอย่างไร ก่อนที่จะดำเนินการต่อไป แต่ผมสามารถบอกคุณได้ว่าตัวเลือกทั้งหมดวางอยู่บนโต๊ะแล้ว”
มอร์ริสันกล่าวว่าเอกอัครราชทูตออสเตรเลียประจำตุรกีก็จะพบกับสมาชิกของรัฐบาลของนายเออร์แกนในวันพุธนี้
เขากล่าวว่าออสเตรเลียกำลังพิจารณาให้คำแนะนำการเดินทางแก่ชาวออสเตรเลียที่วางแผนจะเดินทางไปตุรกี
มอร์ริสันกล่าวหาแอร์โดกันว่าทรยศต่อคำมั่นสัญญาของมุสตาฟา เคมาล อาตาเติร์ก ซึ่งเป็นบิดาแห่งรัฐสมัยใหม่และบุคคลที่เคารพนับถือในตุรกี ต่อการสร้างสันติภาพระหว่างสองประเทศ
ความสัมพันธ์ระหว่างตุรกี นิวซีแลนด์ และออสเตรเลียนั้นโดยทั่วไปถือว่าอยู่ในระดับที่ดี
ทุกๆ ปีในวันที่ 25 เมษายน ชาวออสเตรเลียและชาวนิวซีแลนด์หลายพันคนจะเดินทางไปตุรกีเพื่อร่วมระลึกวันแอนแซก (Anzac Day) ซึ่งเป็นวันระลึกถึงชาวออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ทุกคนที่รับใช้และเสียชีวิตในทุกสงคราม ความขัดแย้ง และปฏิบัติการรักษาสันติภาพ
วันแอนแซก (Anzac Day) จัดขึ้นเป็นเกียรติแก่สมาชิกกองทัพน้อยออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ (Australian and New Zealand Army Corps; ANZAC) ซึ่งรบที่กัลลิโพลีในจักรวรรดิออตโตมันระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
