สี่ปีกับสงครามกลางเมืองในซีเรีย ที่มีซาอุดิอาระเบียเป็นแกนนำในการโจมตีทางอากาศที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ จนทำให้เกิดคลื่นผู้ลี้ภัยเข้าสู่ยุโรปจำนวนหลายแสนคน และนับเป็นอีกผลงานที่สร้างความขมขื่นให้กับมวลชนอาหรับ สำหรับการโจมตีทางอากาศต่อเยเมนในรอบสี่เดือนที่ผ่านมา
เป็นความโหดร้ายที่เด็กเล็กๆ ในเยเมนต้องสังเวยชีวิตไปแล้ว 400 ศพ กับการโจมตีทางอากาศอันหนักหน่วงของกองทัพอากาศซาอุดิอาระเบียและพันธมิตร ประชาชนนับล้านคนในเยเมนจำใจต้องทิ้งบ้านเกิดเพื่อลี้ภัย ภายใต้การดูแลของยูนิเซฟ (Unisef) โครงสร้างเศรษฐกิจสังคมในเยเมนอยู่ในภาวะถูกทำลาย ประชาชนอยู่ในสถานะที่อดอยาก การช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรมต่อเยเมนของสหประชาชาติถูกกีดกันโดยรัฐบาลซาอุดิอาระเบีย ไม่สามารถที่จะส่งผ่านไปได้ ในเวลานี้ประเทศเยเมนประสบปัญหาทุขทรมานจากความไม่มั่นคง และเรื่องอาหารอย่างรุนแรง
โดยปรกติก่อนสงครามนั้น ประเทศเยเมนก็อยู่ในสภาวะที่ขาดแคลนอยู่ในระดับต้นๆ ของโลกอยู่แล้ว สงครามได้ทำให้ความอดอยากเพิ่มขึ้นในเยเมน ในเวลานี้เยเมนต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วนทางด้านมนุษยธรรม นอกจากนั้นแล้วหญิงชาวเยเมนที่ตั้งครรภ์ก็ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากสงครามในครั้งนี้ ด้วยขาดแคลนสิ่งอำนวยความสะดวกทางการแพทย์
ประชาคมโลกหรือเพื่อนบ้านอาหรับเลือกที่จะอยู่อย่างเงียบสิ่งของบรรเทาทุกข์จากอิหร่านถูกปิดกั้นไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าไปช่วยเหลือ ประเด็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับข้อกล่าวหาที่หามูลความจริงไม่ได้คือการสนับสนุนทางการทหารต่อเฮาซีของรัฐบาลอิหร่าน มีแต่ รัฐบาลอิหร่านพยายามที่จะห้ามปราบ เฮาซีให้ยุติสงครามในครั้งนี้ ….
สิ่งที่น่าสนใจคือ โฆษกหญิงของสหรัฐอเมริกาในคณะความมั่นคงแห่งชาติที่เป็นหน่วยงานประเมินความมั่นคงในเยเมนไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับรัฐบาลอิหร่านในการออกคำสั่งและบัญชาการเฮาซีในเยเมน
รัฐบาลเตหะรานให้ความสำคัญทางการเมืองและทางการทูตภายใต้การกดดันของสหรัฐ และการเข้ามามีส่วนรวมสงครามในภูมิภาคอย่างไม่รู้จบเป็นสิ่งที่ทุกประเทศในภูมิภาคไม่สามารถหลีกเลี่ยง แม้ว่าจะมีการพยายามแบ่งแยกอิหร่านออกจากอาหรับก็ตามที ในกรณีการเปิดฉากโจมตีเยเมนอย่างรวดเร็ว เป็นภาพที่ชัดเจนว่าคงจะมีความเกี่ยวเนื่องถึง ข้อตกลงทางนิวเคลียร์ระหว่าง อิหร่าน ที่สหรัฐกำลังจะใกล้เข้ามา
มีคำเตือนจากองค์กรระหว่างประเทศที่มีต่อซาอุดิอาระเบีย แต่การโจมตียังเป็นไปอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะเมืองที่มีการขนถ่ายลำเลียงสิ่งของบรรเทาทุกข์ เช่น Hodeida ทางภาคเหนือของเยเมน หน่วยงานสังเกตการณ์ ยอมรับว่า ซาอุดิอาระเบีย ได้ใช้อาวุธต้องห้ามต่อพลเรือนของเยเมน โดยการจัดหาอาวุธที่มีอนุภาพร้ายแรงให้กับ ซาอุดิอาระเบีย และพันธมิตร นั้นมีสหรัฐอเมริกาอยู่เบื้องหลัง
การช่วยเหลือของสหรัฐอเมริกาต่อซาอุดิอาระเบีย และยังคอยเฝ้าสังเกตการณ์ต่อการโจมตีทางอากาศ ในรอบสี่เดือนที่ผ่านมา เพนตากอนของสหรัฐ ให้คำปรึกษาทางการทหารแก่ซาอุดิอาระเบีย และยังให้เครื่องบินรบของซาอุเติมน้ำมันกลางอากาศ กับเครื่องบินบรรทุกน้ำมันของสหรัฐ ขณะที่กองทัพเรือของสหรัฐช่วยในการปิดล้อมน่านน้ำเยเมนอีกด้วย เพื่อป้องกันการลักลอบขนอาวุธให้กับนักรบเฮาซี แต่สิ่งที่เป็นจริงจากผู้สังเกตการณ์นั่นคือการป้องกันไม่ให้มีการช่วยเหลือ ปัจจัยยังชีพขั้นพื้นฐาน คือตัดการช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม เพราะความใกล้ชิดของรัฐบาลซาอุดิอาระเบียกับสหรัฐที่มีอภิสิทธิ์เหนือสิ่งอื่นใด เทียงเคียงความสัมพันธ์ไม่ต่างอะไรกับอิสราเอล การกระทำอันใดในภูมิภาคมักจะไม่ถูกประณามจากสังคมโลก ทุกอย่างเป็นสิ่งที่ถูกต้องเสมอ
องค์กรนิรโทษกรรมสากลได้เรียกร้องให้สหประชาชาติตั้งคณะกรรมการสอบสวนในประเด็นเกี่ยวกับอาชญากรสงคราม เพราะการโจมตีทางอากาศของซาอุดิอาระเบีย ที่พลเรือนถูกฆ่าตาย 141 รวมทั้งเด็กๆ เพราะการโจมตีในบางพื้นที่ไม่ใช้เป้าหมายทางการทหาร การต่อสู้ทางภาคพื้นดินทางตอนใต้ของ ซาอุดิอาระเบีย กองกำลังบางส่วนของเยเมนที่ยังคงสนับสนุนรัฐบาลชุดเก่าได้รับการสนับสนุนจาก ซาอุดิอาระเบีย ที่ใช้เป็น นักรบต่อกรกับเฮาซี เพราะการเคลื่อไหวทางการเมืองที่ประกอบไปด้วยกลุ่มคนหลายนิกายศาสนา
ก่อนที่ซาอุดิอาระเบียเริ่มสงคราม ปรากฏการณ์ทางการเมืองในเยเมนรวมถึงข้อตกลงกับสหประชาชาติ นักรบเฮาซีเริ่มเข้าควบคุมหลายพื้นที่ในเยเมน รวมทั้ง เอเดน ท่าเรือทางภาตใต้ Benomer ข้อมูลจากสหประชาชาติ แจ้งว่า สิ่งที่เฮาซีปฏิบัติพร้อมที่จะถอนตัวและแบ่งปันอำนาจกับทุกฝ่าย แต่สิ่งที่ซาอุดิอาระเบียได้กระทำคือ ปฎิเสธการเจรจากับทุกฝ่าย เพราะสหประชาติเตรียมความพร้อม เพื่อสร้างความสามัคคีให้กับประเทศ เยเมนในเวลานั้นประกอบด้วยหลายฝ่าย ทั้งรัฐบาลและรวมถึงกลุ่มนักรบเฮาซีด้วย ก่อนที่จะมีการรวมกัน ซาอุดิอาระเบียก็เริ่มเปิดสงครามโจมตี และปฎิเสธสัญญาสันติภาพที่กรุงเจนีวา ในเดือน มิถุนายนที่ผ่านมา สิ่งที่เห็นคือ ความต้องการที่จะหลั่งเลือดด้วย อาวุธสงครามของ ซาอุดิอาระเบียมากกว่าสิ่งอื่นใด
ความพยายามใช้กำลังทางอากาศ ตั้งแต่ช่วงเดือนสิงหาคม การสู้รบเป็นไปอย่างหนักหน่วง ซาอุดิอาระเบียและสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ส่งทหารและรถหุ้มเกราะเข้าไป ยัง Aden เพื่อช่วยสนับสนุนทางการทหารต่อต้านนักรบเฮาซี และโดนการโจมตีกลับจากเฮาซีอย่างหนักหน่วง จนต้องถอยกำลังกลับออก จาก aden และเมืองอื่นๆ การบุคภาคพื้นดินของซาอุนั้นอ่อนประสบการณ์ เฮาซียังคงห่างไกลความพายแพ้ เป็นเรื่องยากในการยึดพื้นที่คืนใน aden
ประสบการณ์และความชำนาญในพื้นที่สู้รบ ความแข็งแกร่ง อาวุธยุทโธปกรณ์ที่ล้ำสมัยนำเข้าจากสหรัฐจำนวนมหาศาล ในการโจมตี สร้างรายได้ดูดกินเงินตราของ ซาอุดิอาระเบียและพันธมิตรไปอย่างมาก ฐานที่มั่นที่แข็งแกร่ง “ไม่แน่จริงคงไม่กล้าเล่น” ของนักรบเฮาซี คณะผู้เชี่ยวชาญในภูมิภาคและนักวิจัยในสถาบันวิสาหกิจของสหรัฐอเมริกา กล่าวว่า “ความวุ่นวายในเยเมนเป็นเหมือน แฟรนไชส์อัลกออิดะห์ที่มีความเข็มแข็งมากขึ้น กองกำลังที่นำโดยซาอุดิอาระเบียมีความเสี่ยงสูงในการทำสงครามที่มีศัตรูแข็งแกร่ง อย่างเฮาซี ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะคิดและปฏิบัติ”
แต่การบาดเจ็บล้มตายของพี่น้องมุสลิมในเยเมนเป็นปริศนาบางอย่างสำหรับผู้ที่สนับสนุนสงคราม อย่าง สหรัฐอเมริกา ซาอุดิอาระเบีย การสร้างประเด็นถึงอนาคตนิวเคลียร์อิหร่าน ความหวาดระแวง การพยายามถ่วงดุลอำนาจกับฐานรากของพันธมิตรในภูมิภาคอาหรับ แต่ในวิธีการของบางเรื่องราวที่กำลังต่อสู้ในสงครามที่ไม่ถูกต้องและไม่ควรกล่าวขาน “วีรบุรุษย่อมไม่เกิดขึ้นในสงครามที่ปราศจากมนุษยธรรม”
อย่างไรก็ตาม สงครามล้างหนี้ที่สหรัฐกำลังปฎิบัติอยู่นับวันจะมีทางเลือกน้อยลงทุกทีๆ แต่ตราบใดที่ เงินสกุลดอลลาร์ยังมีความหมายพอ สงครามยังสร้างให้เกิดขึ้นได้ต่อไป
ข้อมูลจาก
John Cherian.,
The Frontline Magazine
อาจารย์ประจำศูนย์อิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต วิทยาเขตพัฒนาการ
