ยุทธ์ศาสตร์การดำเนินนโยบายต่างประเทศของตุรกีนับวันยิ่งสร้างความซับซ้อนขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะเรื่องการตัดสินใจระงับการเจรจากับพรรค PKK หรือ “พรรคแรงงานเคอร์ดิสถาน” (Kudistan Workers Party) ที่เคยเดินหน้ากันในรอบสองปีที่ผ่านมา นอกจากนั้นยังมีการใช้กำลังทางอากาศโจมตีทั้งในภายในประเทศของตนเองไปจนถึงประเทศเพื่อนบ้านในซีเรีย ซึ่งยิ่งทำให้เหตุการณ์และการดำเนินยุทธ์ศาสตร์ของตุรกียิ่งซับซ้อนเกี่ยวพันกับการต่อสู้ในซีเรียและภูมิภาคที่กว้างออกไป
ในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของเดือนกรกฎาคม เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยของตุรกีถูกลอบสังหารโดยกลุ่มติดอาวุธของพรรค PKK ชาวเคิร์ดมีความโกรธแค้นที่นักกิจกรรมหนุ่มสาวถูกระเบิดพลีชีพฆ่าตายถึง 32 คนและบาดเจ็บอีกเป็นจำนวนมาก โดยกล่าวหาว่ากลุ่มไอเอสเป็นผู้ลงมือกระทำ พวกเขาเผยว่าการสังหารตำรวจสองนายนั้นเพื่อแก้แค้นให้นักกิจกรรม
นั่นเป็นเพราะในความจริง พรรคการเมือง AKP ของนายตอบยิบ เออร์โดกัน มีบทบาทในสงครามกลางเมืองซีเรียตั้งแต่สี่ปีที่ผ่านมา โดยให้การสนับสนุนกลุ่มมุสลิมสุดโต่งในการโค่นอำนาจรัฐบาลซีเรีย เช่นเดียวกับที่รัฐบาลอังการา ประกาศใช้กำลังโจมตีทางอากาศต่อกลุ่มไอเอส ซึ่งในเวลาเดียวกันนั้นก็อนุญาตให้สหรัฐใช้ฐานทัพในเขตพื้นที่ซึ่งอยู่ห่างจากชายแดนซีเรียเพียงแค่ 80 กิโลเมตร
พันธมิตรตะวันตกร้องขอรัฐบาลตุรกีให้สหรัฐใช้ฐานทัพอากาศ เป้าหมายคือยุทธการในอิรักและซีเรีย ทำให้สหรัฐปฏิบัติการได้รวดเร็วมากขึ้น และสามารถประสานงานกองกำลังของสหรัฐในภูมิภาคอ่าวได้เป็นอย่างดี แต่สิ่งที่ตกตะลึงคือการค้นพบอาวุธจำนวนมากที่เมือง โมซุล และ รามาดี ภายใต้การครอบครองของกลุ่มไอเอส คงไม่ใช่เรื่องแปลกว่าอาวุธเหล่านี้มีการถ่ายโอนมาจากไหน อย่างไร
แต่ในปัจจุบันการแทรกแซงของกองกำลังสหรัฐมีความสำคัญต่อการต่อสู้ของเมืองโคบานี ซึ่งเป็นเมืองของซีเรียที่กำลังจะถูกบุกรุกอย่างสมบูรณ์ โดยนักรบเคิร์ด-ซีเรีย นับว่าเป็นจุดยุทธ์ศาสตร์ที่สร้างความโดนเด่นให้กับชาวเคิร์ดเป็นอย่างยิ่ง เป็นเพราะบทบาทของอาวุธที่สนับสนุนมาจากสหรัฐ เพราะการปิดล้อมที่เคยกินเวลานาน 134 วัน แต่ความเป็นจริงของการต่อสู้ที่ได้รับการช่วยเหลือทั้งบทบาทของตุรกีและการส่งกำลังลำเลียงจากสหรัฐนั้นเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้มองเห็นธงดำผืนใหญ่จากชายแดนของตุรกี ทุกอย่างเป็นเหมือนความสอดคล้องที่กลุ่มไอเอส สามารถดำรงอยู่ได้
ชาวเคิร์ดในอิรักและซีเรีย ถ้ามองเป็นเหตุผลเชิงกลยุทธ์ของพวกเขาเองนั้น เพราะสหรัฐและชาติตะวันตกกับการให้การสนับสนุนทางการทหารของตุรกีมีคุณค่ามากขึ้นในระยะยาว สิ่งที่ต้องการคือสัญญาณแห่งความเป็นเอกภาพในเขตพื้นที่ทางตอนเหนือของอีรัคการเชื่อมโยงไปถึง ตุรกีและตะวันตก ฉะนั้นกลุ่ม PKK ก็ยังคงมีเขตพื้นที่อำนาจในอิรักทางตอนเหนือ การติดตามรายงานของกองทัพอากาศตุรกีโดยการมุ่งเน้นอาวุธขนาดใหญ่กับชาวเคิร์ด การโจมตีทางอากาศทางภาคเหนือของอิรักทำให้เกิดการตายของพลเรือนจำนวนมาก จำนวนประชากรของพรรค PKK ถูกลอบสังหารไป 1,300 คน แต่กับกลุ่ม IS Al-Nusra Ahrar al Sham ไม่เคยเห็นว่าตุรกีจะใช้กำลังทางทหารโจมตีเหมือนกับที่กระทำกับชาวเคิร์ดใน PKK
Patrick Cockburn, หนึ่งในผู้เชียวชาญนักเขียนอิสระชาวอังกฤษได้ตั้งข้อสงสัยว่า เขตชายแดนตุรกีที่มีความยาว 550 ไมล์ระหว่างชายแดนตุรกีกับซีเรีย เป็นที่เคลื่อนไหวของนักรบญิฮาดิสต์มาตั้งแต่ปี 2011 นักรบต่างชาตินับพันข้ามไปซีเรียผ่านชายแดนตุรกี นั่นหมายความว่ารัฐบาลตุรกีให้สถานที่ปลอดภัยกับกลุ่มไอเอส นุสราฟรอนท์(Jabhat Al-Nusra) โดยเล่นบทบาทเดียวกับปากีสถานที่เคยสนับสนุนตาลิบันในอัฟกานิสถาน
รายงานของรัฐบาลสหรัฐในเดือนมิถุนายน ระบุว่าตุรกีเป็นทางผ่านหลักของนักรบรับจ้างจำนวนมากกว่า 20,000 คน ที่เข้าร่วมกับไอเอส โดยที่ตุรกี ซาอุดิอาระเบีย และกาตาร์ พยายามจะหว่านล้อมชักจูงตะวันตกว่า กลุ่มนักรบเช่น นุศราฟร้อนท์, อะรอรอัลชาม นั้นพยายายามปรับเปลี่ยนสู่การเป็นนักรบสายกลาง
ในส่วนของ วอชิงตันกับตุรกี ทั้งสองได้ทำข้อตกลง เขตปลอดภัยตามแนวตะเข็บชายแดนตุรกี-ซีเรีย จึงเป็นเหมือนดินแดนสวรรค์สำหรับนักรบจากทั่วโลกที่ได้การฝึกจากทั้งสองประเทศ หรือที่เรียกว่ากองทัพ FSA ซึ่งเป็นไปตามแผนของตุรกีกับสหรัฐที่จะช่วยเหลือด้วยการเคลื่อนย้ายไปอยู่ในจุดที่ปลอดภัย เขตปลอดภัยเหล่านี้จะเพาะบ่มสร้างนักรบรับจ้างเอาไว้สร้างความอ่อนแอให้กับรัฐบาลซีเรียที่เป็นศัตรูอันตรายกับอิสราเอล นอกจากนั้นเขตปลอดภัยเหล่านี้ป้องกันมิให้ชาวเคิร์ดในซีเรียครอบครองดินแดนที่เป็นเขตต่อเนื่องตามแนวชายแดนตุรกี ทั้งนี้ตุรกีอ้างว่าไม่ได้ตั้งใจที่จะกำหนดให้พื้นที่นี้เป็นของไอเอส แต่ สิ่งสำคัญคือตุรกีมีความเป็นห่วงที่ชาวเคิร์ดจะสร้างรัฐอิสระในซีเรีย
การวางกลยุทธ์ของเออร์โดกัน และตะวันตกเป็นกระบวนการที่อันตราย ซึ่งสามารถเห็นได้อย่างชัดเจน วันนี้โลกการต่อสู้กับรัฐบาลซีเรีย ถูกนำโดยไอเอส, นุสรา ฟร้อนท์ และกลุ่มอื่นๆ เช่น ตักฟีรี นักรบสะลาฟี เพราะสหรัฐให้การสนับสนุนแนวรบปฎิวัติซีเรีย และแตกออกเป็นกลุ่มเล็กจำนวนมากมาย ที่ผ่านการฝึกอบรมอาวุธจากสหรัฐ และ ซีไอเอ (CIA)
เพราะแนวทางเกื้อกูลผลประโยชน์คอยหล่อเลี้ยงกลุ่มนักรบรับจ้างที่มีเสี่ยงตักบีร “พระเจ้ายิ่งใหญ่ที่สุด” ตกอยู่ภายใต้เครื่องมือของ อังการ่า กับ วอชิงตัน โดยที่ความสูญเสียตกอยู่กับประชาชนชาวซีเรียนับแสนที่ต้องสังเวยชีวิต เพียงเพราะเป้าหมายคือการโค่นอำนาจ อัสสาด ให้เป็นไปตามเป้าประสงค์ที่ต้องการ
การส่งถ่ายน้ำมันจากอิรัคและซีเรียเข้าสู่ตุรกี จนถึงการเข้ามาทำลายผลประโยชน์มหาศาลของตุรกีโดยรัสเซีย ด้วยการที่กองทัพรัสเซียโจมตีขบวนรถขนส่งน้ำมันที่จะวิ่งเข้าไปในตุรกี จนนำซึ่งเหตุการณ์ที่ตุรกีสร้างความเจ็บปวดให้กับรัสเซียโดยการยิงเครื่องบินรบตกบริเวณชายแดน ยุทธ์ศาสตร์ของตุรกีกำลังเดินไปบนความผิดผลาดที่กำลังส่งผลในระยะยาวต่อการรักษาผลประโยชน์ของประเทศเหนือสิ่งอื่นใด
อาจารย์ประจำศูนย์อิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต วิทยาเขตพัฒนาการ
