สำนักงานสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (OHCHR) และสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) ออกแถลงการณ์เมื่อวันพฤหัสบดี ประณามอย่างรุนแรง กรณีที่รัฐบาลไทยส่งตัวชาวอุยกูร์ 40 คนกลับจีน โดยระบุว่าเป็น “การละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศอย่างร้ายแรง” และฝ่าฝืนหลักการพื้นฐานของ “การไม่ส่งกลับ” (non-refoulement)
UN ชี้การส่งตัวกลับเป็นการละเมิดหลักการห้ามส่งกลับ (non-refoulement)
โฟลเกอร์ เทิร์ก (Volker Türk) ข้าหลวงใหญ่ด้านสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ แสดงความกังวลอย่างยิ่ง ต่อการส่งตัวชาวอุยกูร์กลุ่มนี้ ซึ่งถูกคุมขังในประเทศไทยนานกว่า 11 ปี
“นี่เป็นการละเมิดหลักการห้ามส่งกลับ ซึ่งมีข้อห้ามอย่างเด็ดขาดในกรณีที่มีความเสี่ยงอย่างแท้จริงว่าผู้ถูกส่งกลับจะเผชิญกับการทรมาน การปฏิบัติที่โหดร้าย หรืออันตรายที่ไม่สามารถแก้ไขได้”
หลักการนี้ระบุอยู่ใน มาตรา 3 ของอนุสัญญาต่อต้านการทรมาน (Convention against Torture) ซึ่งห้ามมิให้ส่งตัวบุคคลกลับไปยังประเทศที่พวกเขามีความเสี่ยงต่อการถูกประหัตประหาร ทรมาน หรือถูกปฏิบัติอย่างโหดร้าย
นอกจากนี้ หลักการดังกล่าวยังถูกกำหนดไว้ใน มาตรา 7 ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ICCPR) และ มาตรา 14 ของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (UDHR)
ในระดับภูมิภาค หลักการ non-refoulement ได้รับการรับรองใน มาตรา 13 ของพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการบังคับให้บุคคลสูญหายของไทย และ มาตรา 16 ของปฏิญญาสิทธิมนุษยชนอาเซียน
ชาวอุยกูร์ถูกคุมขังในไทยตั้งแต่ปี 2014
ชาวอุยกูร์ที่ถูกส่งตัวกลับกลุ่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มผู้ลี้ภัยที่เดินทางออกจากจีนโดยมีเป้าหมายไปยังตุรกี และถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่ไทยตั้งแต่เดือนมีนาคม 2014
พวกเขาถูกคุมขังในศูนย์กักกันคนเข้าเมืองของไทยเป็นเวลานานกว่า 10 ปี ภายใต้ สภาพแวดล้อมที่เลวร้าย
OHCHR เปิดเผยว่า มีสมาชิกของกลุ่มนี้อย่างน้อย 5 คนเสียชีวิตในระหว่างการถูกควบคุมตัว และ อีก 8 คนยังคงถูกคุมขังในไทย
UN เรียกร้องไทยยุติการส่งตัวกลับอุยกูร์
ข้าหลวงใหญ่ด้านสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เรียกร้องให้รัฐบาลไทยหยุดการส่งตัวกลับเพิ่มเติม และ ให้ความคุ้มครองชาวอุยกูร์ที่ยังถูกคุมขังในไทย
“ทางการไทยต้องรับรองว่าจะไม่มีการส่งตัวกลับเพิ่มเติม และสมาชิกกลุ่มที่ยังอยู่ในไทย ซึ่งรวมถึงผู้ลี้ภัยและผู้ขอลี้ภัย ต้องได้รับการคุ้มครองอย่างเต็มที่ตามพันธกรณีของไทยภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ”
UNHCR ประณามไทยละเมิดหลักการ non-refoulement
UNHCR ออกแถลงการณ์ประณามการส่งตัวชาวอุยกูร์กลับจีน โดยระบุว่า องค์กรได้ร้องขอเข้าพบชาวอุยกูร์ที่ถูกคุมขังในไทยซ้ำหลายครั้ง และเรียกร้องให้ไทยรับรองว่าพวกเขาจะไม่ถูกบังคับส่งกลับ แต่คำขอเหล่านั้นถูกปฏิเสธ
รูเวนดรินี เมนิกดิเวลา (Ruvendrini Menikdiwela) ผู้ช่วยข้าหลวงใหญ่ด้านการคุ้มครองของ UNHCR กล่าวว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็น “การละเมิดหลักการ non-refoulement อย่างชัดเจน” และขัดต่อพันธกรณีของรัฐบาลไทยภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ
“UNHCR เรียกร้องให้รัฐบาลไทยยุติการบังคับส่งตัวบุคคลออกจากประเทศทันที”
UN กดดันจีนเปิดเผยชะตากรรมของอุยกูร์ที่ถูกส่งกลับ
ข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่ง UN ยังเรียกร้องให้ทางการจีน เปิดเผยที่อยู่และสถานะของชาวอุยกูร์ที่ถูกส่งตัวกลับ และรับรองว่าพวกเขาจะได้รับการปฏิบัติตามมาตรฐานสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ
“ขณะนี้สิ่งสำคัญคือ ทางการจีนต้องเปิดเผยที่อยู่ของพวกเขา และรับรองว่าพวกเขาจะได้รับการปฏิบัติอย่างเหมาะสมตามมาตรฐานสิทธิมนุษยชนสากล”
การส่งตัวชาวอุยกูร์กลับจีนครั้งนี้ได้สร้างแรงกดดันอย่างหนักต่อรัฐบาลไทย ซึ่งกำลังถูกจับตามองจากประชาคมระหว่างประเทศ ถึงการปฏิบัติต่อผู้ลี้ภัยและพันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชน
