“ซีซี่…ออกไป!” ชาวอียิปต์ขับไล่ ปธน. และสิ่งที่เราควรรู้เกี่ยวกับการประท้วงนี้?

ผู้ประท้วงชาวอียิปต์ขับไล่ประธานาธิบดีอัลซีซี่ [Mohamed Abd El Ghany/Reuters via Aljazeera]

ผู้ประท้วงหลายพันคนออกมารวมตัวกันตามถนนหลายเมืองในประเทศอียิปต์ แสดงความไม่เห็นด้วยกับประธานาธิบดี อับเดลฟัตตาห์ อัล-ซีซี่

การชุมนุมในจัตุรัสตะห์รีร (Tahrir Square) ของกรุงไคโรช่วงเย็นวันศุกร์ (20 ก.ย.)​ ผู้ประท้วงตะโกนสโลแกนเช่น “ประชาชนไม่ต้องการระบอบการปกครองนี้” และ “ซีซี่…ออกไป” สะท้อนถึงสโลแกนเดิมที่เคยดังขึ้นในสถานที่เดียวกันนี้เมื่อแปดปีก่อน ที่ประชาชนอียิปต์เคยออกมาขับไล่ผู้นำที่ครองอำนาจยาวนานอย่างประธานาธิบดี “ฮอสนี มุบารัก”

ในเมืองอเล็กซานเดรียก็เช่นเดียวกัน ประชาชนหลายร้อยคนเดินขบวนไปที่ริมน้ำตะโกน “ลุกขึ้นมา อย่ากลัว ซีซี่ ต้องออกไป” ในขณะที่ในเมืองท่าดาเมียตตา (Damietta)หรือ ดุมยาต ผู้ประท้วงฉีกโปสเตอร์ขนาดใหญ่ของประธานาธิบดีอดีตนายพลซึ่งขึ้นมาเป็นผู้นำอียิปต์จากการยึดอำนาจ และสั่งการปราบปรามในวงกว้าง จำคุกผู้คัดค้านหลายพันคนและห้ามการประท้วง

การประท้วงนี้เกิดขึ้นระหว่างที่อัล-ซีซี่กำลังเดินทางไปยังสหรัฐอเมริกาเพื่อเข้าร่วมการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ (UNGA)

นี่คือสิ่งที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับการประท้วงของชาวอียิปต์ล่าสุด

เกิดอะไรขึ้น?

มีการรายงานการประท้วงอย่างน้อยแปดเมือง โดยฝูงชนจำนวนมากที่สุดรวมตัวกันในกรุงไคโร อเล็กซานเดรีย และซูเอซ

วิดีโอและภาพถ่ายของการประท้วงนี้ถูกแชร์บนโซเชียลมีเดียด้วย แฮชแท็ก #Tahrir_Square ซึ่งกำลังกลายเป็นเทรนด์ไปทั่วโลกในวันศุกร์ที่ผ่านมา

การประท้วงที่ไม่ได้รับอนุญาตในอียิปต์นี้ถูกตำรวจบุกสลายอย่างรวดเร็วและยิงแก๊สน้ำตาใส่ผู้ประท้วงในจัตุรัสตะห์รีรของไคโร ผู้ประท้วงอย่างน้อยสี่คนถูกจับกุมในเมืองหลวง ในขณะที่นักข่าวถูกจับกุมในเมืองมะฮัลลา ( Mahalla) ตามที่องค์กรคณะกรรมาธิการอียิปต์เพื่อสิทธิและเสรีภาพ  (Egyptian Commission for Rights and Freedoms) ระบุ

สำนักข่าวเอเอฟพี อ้างแหล่งข่าวด้านความมั่นคงระบุว่า มีผู้ถูกจับกุมอย่างน้อย 74 คน

ไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต ขณะที่สำนักข่าวอัลจาซีราถูกห้ามไม่ให้รายงานจากภายในอียิปต์

อะไรจุดประกายการประท้วง?

ผู้ประท้วงกำลังตอบสนองต่อการเรียกร้องของนักธุรกิจที่ถูกเนรเทศ “โมฮำเหม็ด อาลี” ผู้กระตุ้นชาวอียิปต์ให้ออกไปตามท้องถนนหลังจากการแข่งขันฟุตบอลระหว่างสโมสรอัลอะห์ลี (Al Ahly) และสโมสรซามาเล็ก (Zamalek) ในกรุงไคโร

ในวิดีโอที่โพสต์บนเฟซบุ๊กและทวิตเตอร์ อาลีผู้ซึ่งกล่าวว่าเขาทำงานเป็นผู้รับเหมาก่อสร้างให้กองทัพมาเป็นเวลา 15 ปี กล่าวหาว่าซีซี่และทีมบริหารของเขาถลุงเงินของประชาชนในโครงการที่ฟุ้งเฟ้อต่างๆ แม้อัตราความยากจนในประเทศนี้จะเพิ่มขึ้นสูง

“ซีซี่ทำให้การคอรับชั่นที่ระดับย่ำแย่สุดๆ อยู่แล้วไปสู่ระดับใหม่ ผมสร้างบ้านพักห้าหลังให้ผู้ช่วยของซีซี่  และวังของประธานาธิบดีในค่ายทหารในกรุงไคโร” เขากล่าวจากสเปน

ซีซี่ปฏิเสธข้อกล่าวหานี้ว่าเป็นการ “ใส่ร้าย” เขา เมื่อสัปดาห์ที่แล้วในการพบปะกับเยาวชนเขากล่าวว่าเขา “สุจริตและซื่อสัตย์” ต่อประเทศอียิปต์และกองทัพ

ผู้นำจากการยึดอำนาจ

อัล-ซีซี เข้ายึดอำนาจหลังจากรัฐประหารโค่นล้มประธานาธิบดีโมฮาเหม็ด มอร์ซี ที่ได้รับการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยในปี 2013 หลังจากการประท้วงหลายสัปดาห์ เขาจัดให้มีการเลือกตั้งและได้รับเลือกตั้งในปีถัดมาด้วยคะแนนเสียงร้อยละ 97 และได้รับการเลือกตั้งอีกครั้งในการลงคะแนน 2018 ซึ่งผู้สมัครประธานาธิบดีคนอื่นๆ คือผู้สนับสนุนเขา

นักวิเคราะห์กล่าวว่าความนิยมของผู้นำอายุ 64 ปีลดลงในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เนื่องจากมาตรการควบคุมประชาชนที่เข้มงวดและอัตราความยากจนที่พุ่งสูงขึ้น

สถิติอย่างเป็นทางการที่เผยแพร่ในเดือนกรกฎาคมแสดงให้เห็นว่า 33% ของชาวอียิปต์มีชีวิตอยู่ในความยากจน เพิ่มขึ้นขึ้น 28% จากปี 2015 และ 17 เปอร์เซ็นต์ในปี 2000

“รัฐบาลอียิปต์และซีซี่ได้ปราบปรามการประท้วงอย่างไร้ความปรานี ดังนั้นความจริงที่ว่าผู้คนพร้อมที่จะออกเดินทางไปยังถนนคืนนี้ผมคิดว่ามาจากความคับข้องใจอย่างมาก ความโกรธมหึมาที่ชาวอียิปต์ธรรมดารู้สึกต่อซีซี” บิลล์ ลอว์  นักวิเคราะห์ในสหราชอาณาจักรกล่าวตามรายงานของอัลจาซีรา

ใครกำลังประท้วง?

ฝูงชนส่วนใหญ่ประกอบด้วยคนหนุ่มสาว

ดาเลีย ฟะห์มี (Dalia Fahmy) นักวิชาการอาวุโสของศูนย์นโยบายโลก (Center for Global Policy) ในนิวยอร์กกล่าวว่า คนที่อยู่บนท้องถนนในวันศุกร์นั้นแตกต่างจากฝูงชนที่เข้าร่วมการประท้วงในปี 2011 ซึ่งนำมาสู่การลงจากตำแหน่งของมูบารัก เธออธิบายว่า พวกเขาเป็นคนที่อายุน้อยกว่าที่ “ไม่เห็นประโยชน์ของการปฏิวัติ” และผิดหวังจากความยากจนและความเข้มงวดที่ “ทำให้ชีวิตงอกง่อยลงทุกวัน”

“ประชากรส่วนใหญ่นี้ไม่ได้มีชีวิตอยู่กับการบาดเจ็บหลังการปฏิวัติหรือความทรงจำของการปฏิวัติในแบบที่คนรุ่นเก่าทำ คุณมีกลุ่มคนหนุ่มสาวที่มาพร้อมกับชุดความต้องการที่แตกต่างและความเป็นไปได้ในอนาคตที่แตกต่างกัน” เธอกล่าว

“ เราอาจอยู่ในช่วงเวลาที่ยอดเยี่ยมที่จะนำผู้คนฝ่ากำแพงความกลัว” เธอกล่าว

รัฐบาลตอบสนองอย่างไร?

ไม่มีความเห็นอย่างเป็นทางการจากรัฐบาลอียิปต์และสื่อของรัฐไม่รายงานการประท้วงนี้

รายงานอ้างสถานีโทรทัศน์ของรัฐบาลระบุว่าสถานการณ์รอบจัตุรัสตะห์รีรของไคโรนั้นเงียบสงบปกติ

องค์กรฮิวแมนไรท์วอทช์ (HRW) เรียกร้องให้อียิปต์ปล่อยตัวผู้ถูกจับกุมในการประท้วงนี้ และเรียกร้องให้สหประชาชาติกดดันอียิปต์ให้เคารพสิทธิเสรีภาพในการแสดงออกและการชุมนุม

“อีกครั้งที่หน่วยงานด้านความมั่นคงของซีซี่ใช้กำลังที่โหดร้ายเพื่อบดขยี้การประท้วงอย่างสันติ” ไมเคิล เพจ รองผู้อำนวยการตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือของ HRW กล่าว

“ผู้มีอำนาจควรตระหนักว่า โลกกำลังเฝ้าดูและจะทำตามขั้นตอนที่จำเป็นทั้งหมด เพื่อหลีกเลี่ยงการทำซ้ำความโหดร้ายในอดีต” เขากล่าว

แปล/เรียบเรียงจาก อัลจาซีรา